Yoksulların da şekeri çıktı!

Tip 1 ve tip 2’den farklı olan yetersiz beslenmeye bağlı diyabet artık resmen tanındı ve “tip 5 diyabet” adını aldı.

Özel, Ünye Çakırtepe Hastanesi Başhekimi Uzman Doktor Ali Coşkun, kategoriyi onaylama oylamasının, Tayland’ın Bangkok kentinde düzenlenen Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun (IDF) Dünya Diyabet Kongresi sırasında gerçekleştiğini açıkladı.

Yıkıcı bir sağlık sorunu

Uzman Doktor Ali Coşkun’un verdiği bilgiye göre, New York, Bronx’taki Albert Einstein Tıp Fakültesi’nde tıp profesörü olan Dr. Meredith Hawkins Medscape Medical News’e  “Yetersiz beslenmeye bağlı diyabet, tarihsel olarak büyük ölçüde teşhis edilmemiş ve yeterince anlaşılmamıştır. IDF’nin bunu ‘tip 5 diyabet‘ olarak tanıması, çok sayıda insan için bu kadar yıkıcı olan bir sağlık sorununa ilişkin farkındalığı artırmaya yönelik önemli bir adımdır” dedi.

Amerikan Diyabet Derneği’ne göre, “tip 3” diyabet, tek genler, kistik fibrozis gibi ekzokrin pankreas hastalıkları veya ilaç/kimyasal kaynaklı diyabet gibi diğer nedenlere bağlı belirli tipleri, hatta Alzheimer gibi hastalıkları belirtir. “Tip 4″ ise gebelik ” gestasyonel ” diyabetidir.

70 yıl sonra geri döndü

Uz. Dr. Ali Coşkun’un verdiği bilgiye göre, yetersiz beslenmeye bağlı diyabet ilk olarak 1955 yılında Jamaika’da tanımlanmıştır. En sık olarak düşük ve orta gelirli ülkelerde (LMIC’ler) vücut kitle indeksi < 19 olan genç erkeklerde görülür. Bu kişilere sıklıkla tip 1 diyabet teşhisi konur, ancak yüksek kan şekeri seviyelerine ve yüksek insülin gereksinimlerine rağmen ketonüri veya ketozis gelişmez.

Dünya Sağlık Örgütü, 1985 yılında “yetersiz beslenmeye bağlı diyabet”i resmen ayrı bir diyabet türü olarak sınıflandırdı, ancak 1999 yılında yetersiz beslenmenin veya protein eksikliğinin diyabete yol açtığına dair kanıt bulunmadığını belirterek bu kategoriyi kaldırdı.

Hawkins, 2005 yılında küresel sağlık toplantılarında ders verirken yetersiz beslenmeyle ilişkili diyabetin farkına vardı. 2010 yılında, bunu incelemek için Einstein’ın Küresel Diyabet Enstitüsünü kurdu. 2022’de, kendisi ve meslektaşları, immünogenetik analizle bilinen bilinen tüm diğer diyabet formlarının dışlanmasının ardından artık “tip 5 diyabet” olarak adlandırılan 20’si de dahil olmak üzere 73 Asyalı Hintli erkekte yapılan son teknoloji metabolik testlerden elde edilen bulguları yayınladı. Diğer 15’inde tip 1 diyabet, 13’ünde tip 2 diyabet, 16’sında diyabet olmadan zayıf ve 9’unda diyabet olmadan fazla kilo vardı.

Bulgular arasında, “tip 5” grubunda hem diyabetsiz zayıf gruba hem de T2D grubuna kıyasla toplam insülin salgılanmasının daha düşük olması, tip 5 grubunda T2D grubuna kıyasla anlamlı derecede daha düşük endojen glukoz üretimi ve anlamlı derecede daha yüksek glukoz alımı ve tip 5 grubunda T2D grubuna kıyasla anlamlı derecede daha düşük viseral yağ dokusu ve hepatoselüler lipidler yer aldı.

Bu bulgular, yetersiz beslenmeyle ilişkili diyabetin öncelikle insülin direnciyle ilişkili olduğuna dair önceki inanışın aksini göstermektedir. 

Medscape Medical News’e tip 5’i tip 1 diyabetten ayırmanın önemli olduğunu çünkü çok fazla insülin vermenin hızla ölümcül olabileceğini söyledi . Tip 5’i tedavi etmek için henüz net yönergeler olmasa da bazı veriler, oral ajanlarla birlikte çok az miktarda insülinin en etkili olabileceğini öne sürüyor.

Beslenme önemli

Ayrıca, “Beslenmelerinin çok daha yüksek miktarda protein ve daha düşük miktarda karbonhidrat içermesi gerektiğinden şüpheleniyorum, ayrıca eksik mikro besinlere dikkat edilmeli… Ancak bunun şimdi küresel bir istek ve [Uluslararası Diyabet Federasyonu’ndan] resmi bir yetki olduğu için dikkatlice incelenmesi gerekiyor.” şeklinde bilgi vermiştir.

Uz. Dr. Ali Coşkun, bu önemli gelişmeyi anlatımını şöyle noktaladı;

“Hawkins bu konu hakkında düşük ve orta gelirli ülkelerde LMIC‘lerdeki üniversitelerde sık sık ders veriyor. Sık sık, ‘Neden bu kadar çok görüyoruz ama ders kitaplarında hiç okumuyoruz?‘ diye soruyorlar. Anlaşılan o ki bu ders kitapları Batı’da yazılmış ve orada karşılaşılmıyor. Bu durum yakında değişecek… Dünyanın yoksulları arasında çok yaygın olan ama Batı edebiyatında çok ihmal edilen bir durumun gidişatının değişmesinden heyecan duyuyorum.

Tip 5 için önümüzdeki 2 yıl boyunca resmi tanı ve tedavi kılavuzları geliştirmek üzere bir çalışma grubu görevlendirildi. yakında ‘yoksulların’ şeker hastalığını da duyacağız. Şimdilik bizim toplumda yok.”